۱۳۹۱ شهریور ۲۳, پنجشنبه

امید دارایی ماست


در تمام ماه اوت یک نظرسنجی روی وبلاگم بود تا نظر کسانی که گاهی سری به این سو می‌زنند را درباره رفتار احتمالی حکومت جمهوری اسلامی با رهبران جنبش سبز بدانم.
این نه یک نظرسنجی فراگیر که ناگفته پیداست در حد و حدود برد این وبلاگ بود. پرسش این بوده است: «حکومت با موسوی، کروبی و رهنورد چه خواهد کرد؟». نتیجه به دست آمده به ترتیب میزان رای داده شده، چنین است: 
23 درصد نظردهندگان بر این باورند که میرحسین موسوی و مهدی کروبی «حسب فشار داخلی به حکومت، آزاد خواهند شد.»
20 درصد بر این باورند که آنان «مادام العمر در حصر خانگی خواهند بود.».
17 درصد گفته اند که «در صورت اطمینان از مرگ جنبش، آزادشان خواهد کرد.»
14 درصد می گویند که حکومت «برنامه ویژه ای برایشان ندارد»
14 درصد دیگری نیز هستند که باور دارند رهبران جنبش سبز «به طرز مشکوکی از بین برده می شوند.»
8 درصد هم رای داده اند به این گزینه: «حسب فشار خارجی به تدریج آزادشان می کند.»


نکته جالب این است که کمترین رای به گزینه موثر بودن فشار خارجی در راستای آزادی آنان از حصر خانگی داده شده است. در پس زمینه این رای می توان پیشینه تاریخی نگاه شرقی ها به غرب را دید. به ویژه بدبینی و توهم توطئه که در میان ملل خاورمینانه و شمال آفریقا درخصوص غرب وجود دارد، می تواند گزینه اثر مثبت یا ضرورت فشار خارجی را از گود تحلیل در مناسبات داخلی کشورهای این مناطق بیرون راند.

دو گزینه «از بین رفتن توسط دستگاه های امنیتی» و «بی برنامه بودن حکومت برای این دو چهره» آرای مساوی اما به لحاظ کمی، آرایی غیر قابل توجه دارند. این دو گزینه حکایت از نگاهی منفعلانه دارد. گزینه اول حرکت اجتماعی را بی ثمر می داند؛ قدرت های جهانی را ناتوان می شمارد و کار را از دست همه برون می داند. در این نگاه قدرت مطلق در دست رژیم است. دستگاه های امنیتی «توانمند» هستند تا آنچه کنند که با احمد خمینی و سعید امامی کردند. این نگاه همیشه وجود داشته است.

من کسانی را که دو گزینه «حبس مادام العمر» و «آزادی در صورت اطمینان از فقدان خیزشی دیگر» را انتخاب کرده اند، واقع گرا می خوانم. به نظرم اینان کسانی هستند که به اهمیت وجودی موسوی و کروبی آگاه هستند و از دیگر سو نبض مردم و چشمان هراسان حکومت را هم به دقت زیر نظر دارند.


اما گزینه ای که بیشترین رای را آورده است گزینه ای از جنس امید است.  بیشترین شمار شرکت کنندگان در این نظرسنجی بر این باورند که اقتدارگرایان «حسب فشار داخلی به حکومت» رهبران جنبش سبز را از حصر خانگی آزاد خواهند کرد. اینان امیدوار به سر برآوردن دیگرباره جنبش سبز هستند تا آنجا که حکومت به دلیل بقا یا دست کم از هراس بی ثباتی به رهایی دو چهره موثر بر جامعه عاصی تن دهد.

زور امید هنوز بر اصل واقع بینی می چربد و اگرچه میل به گفتگو گذاشتن چنین مباحثی به شدت سابق نیست اما آنان که پای کار می آیند همچنان امیدوارند. «امید» تنها دارایی جنبشی است که در سرکوب آن (در داخل و خارج از کشور) کمترین کوتاهی نشد. 

هیچ نظری موجود نیست: