شش میلیارد دلار سرمایه ملت ایران سوخت

دولت امسال بیش از 6 میلیارد و 300 میلیون دلار بابت واردات حدود 5/7 میلیارد لیتر بنزین هزینه كرد. در همین حال از ابتدای فروردین تا پایان روز 17 اسفند بیش از 52 میلیارد و 590 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل در كشور به مصرف رسیده است.

به گزارش خبرنگار كارگزاران، بیشترین میزان مصرف به روز 12 فروردین مربوط است كه دراین روز بالغ بر 95 میلیون و 500 هزار لیتر بنزین سوزانده شده است. همچنین با بروز بحران گاز در كشور و جایگزین شدن نفت گاز - گازوئیل - به عنوان سوخت نیروگاه‌های كشور، 8 بهمن بالاترین میزان مصرف را در این‌باره با ركورد 136 میلیون و 700 هزار لیتر شاهد بوده‌ایم.

شركت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تایید كرد كه متوسط مصرف بنزین و گازوئیل كشور از ابتدای سال به ترتیب به 13/64 و 84/84 میلیون لیتر در روز رسید. همچنین شركت ملی نفت ایران گزارش داده است كه متوسط حجم بنزین وارداتی به كشور در فروردین ماه سال‌جاری روزانه حدود6/30 میلیون لیتر، اردیبهشت 5/34 میلیون لیتر، خرداد 4/28 میلیون، تیر 6/34 میلیون، مرداد 3/18 میلیون لیتر و از شهریور تا پایان اسفند ماه نیز 15 میلیون لیتر بوده كه با این حساب طی 353 روز گذشته بیش از 7 میلیارد و 511 میلیون و 810 هزار لیتر از كل بنزین مصرفی كشور از خارج تامین شده است. با احتساب هر لیتر بنزین وارداتی به قیمت حدود 800 تومان، طی این مدت بیش از 3/6 میلیارد دلار بابت واردات این حجم بنزین هزینه شده است.

 بر آورد‌ها نشان می دهد كه طی این مدت در مجموع 2/19 میلیارد دلار بابت تامین كل بنزین مصرفی كشور هزینه شد.

مقایسه مصرف با سال گذشته

متوسط مصرف بنزین در فروردین 5/76 بوده كه در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته 59/7 درصد افزایش را نشان می‌دهد. همچنین مصرف نفت گاز نیز در همین ماه 3/68 بوده كه در مقایسه با فروردین 85، 07/8 درصد افزایش مصرف را حاكی است. مصرف بنزین در اردیبهشت 48/12 درصد و در خرداد 42/6 درصد نسبت به زمان مشابه در سال گذشته افزایش داشته است.

 پس از دستور به استفاده اجباری از كارت‌های هوشمند سوخت از ساعت 24 ششم تیر، مصرف در این ماه كاهش یافت. در واقع برخی از كارشناسان معتقدند كه میزان مصرف تغییری نكرده بلكه از قاچاق جلوگیری شد. آمار شركت ملی پخش فرآورده‌های نفتی حاكی است كه منفی 84/17 درصد میزان مصرف بنزین در این ماه نسبت به تیر 85 كاهش یافته است. این میزان كاهش در مرداد ماه به منفی 75/20 رسید. كارشناسان معتقدند در صورتی كه كارت هوشمند به یاری دولت برای آمار گیری میزان مصرف و انتقال نمی‌آمد مصرف بالای 10 درصد رشد را نشان می‌داد. شهریور امسال نیز این میزان منفی 37/25 درصد كاهش مصرف بنزین و 63/1 افزایش مصرف نفت گاز را در كشور به ثبت رساند.

كسری بودجه، دردسر هر ساله

بررسی‌های صورت گرفته بیانگر آن است كه بهای بنزین در بازارهای بین المللی نسبت به سال گذشته میلادی از ۳۰۰ دلار به حدود ۴۱۰ تا ۴۳۰ دلار در هر تن افزایش یافته است و ایران به عنوان دومین کشور تولید کننده نفت اوپك، که هر ساله لااقل 40 درصد بنزین مصرفی خود را از خارج وارد کند، در نیمه دوم سال 87 با مشکل کمبود بودجه برای واردات بنزین روبه‌رو خواهد شد. امسال دولت نهم برای تامین كسری بودجه خود از منابع مالی شركت ملی نفت بهره جست. این امر چندی بعد و در آستانه بررسی لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه كشور در سال 87 توسط برخی از نمایندگان مجلس اصولگرایان از رئیس جمهوری و وزیر نفت پرسیده اما پاسخ روشن و قانع كننده‌ای داده نشد.

 اضافه برداشت یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری دولت ایران برای واردات بنزین بدون مجوز مجلس هفتم در واقع تخلفی بود كه صورت گرفت و در نهایت سكوت عمومی را در پی داشت. بر اساس قانون هر گونه تغییر در ارقام بودجه نیز باید تابع قانون مصوب مجلس باشد. در بودجه امسال تنها 2 میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار به واردات بنزین اختصاص داده شده بود اما دولت یک میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار دیگر برای خودداری از عرضه آزاد بنزین از منابع شركت ملی نفت به این کار اختصاص داد. همچنین برخی معتقدند كه دولت برای واردات بنزین از منابع حساب ذخیره ارزی استفاده کرده است. این میزان هزینه شده البته بدون احتساب بهمن گذشته و ماه جاری است و پس از پایان سال خورشیدی باید محاسبه كرد كه چه میزان به رقم افزون بر بودجه قانونی را دولت برای واردات بنزین تخصیص داده است.

همه این اتفاق‌ها در حالی روی داده است كه بنزین مصرفی شهروندان سهمیه بندی است. آمار‌ها حاكی است كه تولید بنزین در 9 پالایشگاه ایران، روزانه حدود۴۴ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر در روز است در حالی که میانگین مصرف بعد از سهمیه بندی بنزین، حدود 64 میلیون و 130 هزار لیتر در روز بوده است.

محمود احمدی نژاد چندی پیش اعلام كرد كه قیمت بنزین تا چهار سال دیگر یعنی در سال ۱۳۹۱ افزایش نخواهد یافت و از آن پس طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی یارانه بنزین حذف خواهد شد. این در حالی است كه دولت نهم تصمیم گرفته است تا در روزهای تعطیل جشن نوروز، بنزین آزاد را به صورت موقت و آزمایشی در اختیار مردم بگذارد. همچنین یكصد لیتر بنزین نیز از هفته نخست اسفند به عنوان سهمیه نوروزی در كارت سوخت شهروندان وارد كرد. با آنكه زمان كمی به آغاز تعطیلات نوروزی باقی است، هنوز ستاد تبصره 13 اقدام به اعلام قیمت بنزین آزاد نكرده است.

+ بیستم اسفند 1386 خورشیدی در روزنامه کارگزاران منتشر شد.